Literatura

Fina Casalderrey vén de ser elixida académica. A Real Academia Galega tén, con ela, cinco mulleres dentro do importante círculo de ilustres representantes da nosa cultura. Hai voces que veñen reclamando un aumento do número de mulleres, que cren desproporcionado, se se considera a valía real dos aspirantes. Pode ser que haxa androxinia, ou mesmo pode haber un certo temor a que o machismo se manifeste tamén na elección de membros da Academia. Como eu disto non sei, non podo opinar, por máis ganas que teña, e a pesar que de cando en vez siga atento ao que se escribe por un ou outro lugar.

A escritora que hoxe nos ocupa dedicou o seu tempo e obra, maioritariamente, ao público infantil e xuvenil. A literatura infantil da que falaba Galeano.  Claro que esta  ha ser tamén da boa, da non terrorista. De todas maneiras, e como viña ao conto, lembrei algo sobre os beneficiosos efectos da literatura (sen cualificativos) no cerebro. En realidade, das consecuencias de ocuparnos coa lectura  de  Proust ou a Skakeaspeare; pero eses eran escritores unicamente, non os recordamos por seren homes ou mulleres.

P.D. Non sei se merecerá a pena incluír no debate (?) un artigo de Pedro Feijoo ao que lle botei o ollo  a canda os citados anteriormente. Despois de ter lido o seu libro "Os fillos do mar", a razón non son capaz de darlla, e síntoo, pero non moito, máis ben nada.  Por curiosiade,  e tendo en conta que chove moito estes días e case non apetece andar por fóra, aquí vai.

Por te cegares coa luz,

por humilde nas colores,

por non parar de voar

por non conseguir amores.

Por seres avelaíña

e non presumir de nada

por seres filla da eiruga

e non andar enfadada.

Serás nai de bolboretas

das máis fermosas colores,

adornos de mil xardíns

regalía para as flores.

.

Papel

A literatura infantil é unha literatura terrorista. Con este titular non é estraño que a entrevista a Eduardo Galeano me atrapase de inmediato. Unha trampa estes titulares que nos venden, porque logo a cousa tén os seus matices. Non toda é así, vaia. Ata algunhas cousas súas para nenos  (de Galeano), se poden salvar desta queima. Polo medio, como corresponde, verdades verdadeiras que debemos rescatar do esquecemento, por se acaso. Os nenos son pequenos, pero non son tontos. 

Non o son, de verdade: eu coñezo a un rapaz moi intelixente que estes días escribiu un pequeno traballo para a escola sobre un invento que el consideraba fundamental na historia da humanidade, e sobre o inventor do mesmo. A proposta  fixéranllela na clase de coñecemento do medio (é un neno de once anos que trata de coñecer o medio, tan só) e podía elixir unha chea de inventos; mesmo na clase tíñanselles citado a Leonardo, Pasteur, Edison ou Franklin como inventores; e a penicilina, o teléfono, incluso a roda. A elección do neno foi máis sinxela: o papel hixiénico.

Cando mo contaron, e despois do primeiro momento de sorpresa e incredulidade, entendín perfectamente o sabio da decisión. Con todo canto nos está a rodear nestes tempos, pode haber algo máis necesario que o papel hixiénico para sobrevivir?

PD. Curiosamente estes días andamos afogados polas inundacións provocadas por tanta auga seguida, e como nada é casualidade, o dicionario da RAE, di que os terreos que están ao pé do río e se inundan con frecuencia son bárcenas. Que cousas! Bárcenas, e estes días!

Así, os homes, todos: ti, eu, el.

Feitos da mesma materia que os soños,

Creo a Shakespeare se é que o leo.

Pecho os ollos no intento, mais non soño.

Estabamos, cando nenos, hoxe non.

Seny

E ten razón. Sempre soubemos do seny dos cataláns e Durán i Lleida vén a demostrárnolo. Unha frase complexa, contundente, concisa e concluínte. Con cordura, vaia.

 "Si usted tiene un piso y alguien está trabajando en su casa y deja el grifo abierto, usted no hace eso voluntariamente, ni tiene responsabilidad penal. Claro, tendrá que pagar, pero es una responsabilidad civil subsidiaria".

Claro coma a auga. Non hai que ter nin dous dedos de fronte (unicamente para a palabra final, pero pouca cousa). Durán fala del e dos que son coma el, por iso custa entendelo, non poñemos empatía e así non imos a ningures.

Imos por partes, pois. El tén un piso e unha casa, vive nun hotel e claro, se alguén traballa na casa non vai ser el. El non traballa, ten cartos e clase. O que traballa deixa a billa aberta, non é coidadoso, por iso non ten piso e casa e non vive nun hotel, e ten que traballar, claro. Durán cando precisa a auga déixanlla posta, co baño preparado e a toalla á man (o servizo do hotel, que xa sabemos como é). El non fai iso voluntariamente, claro que non, en realidade nin involuntariamente: el non fai nada; case podiamos asegurar que se se fixo algo, non foi alí, nin foi con el. Así que non hai responsabilidade, en todo caso será algo a amañar co subsidio, que é como por aquí lle chamamos ás pensións. Polo tanto que paguen outros, os pensionistas, por exemplo.

Agardar a noticia anticipada

co ánimo perdido sen querelo,

finxir sorriso non sentido

e ter mente e razón nunca en alerta.

A que a hipocrisía de mentiras

en todo canto nos mandan pagar?

Nacemos tan pegados aos enganos,

ás gañas de crer no que non hai.

E se pecha aquí o muro e non se abre?

E se deixa de falar e de finxir?

Facerse natural e ser primario

collendo  a calidade do animal.

Promesas

Empezamos un tempo sen que acabe o anterior. Cambian os anos, mais é difícil que muden os actos. Nós facémolos á nosa medida para que nada altere os acontecementos aos que estamos afeitos. Por moito que disimulemos dicindo procurar unha futura mellora, a acomodación de sabernos nós mesmos tal e como somos non vai motivarnos para efectuar esforzos nos que ninguén cre e que non nos han render nada positivo na nosa vida diaria.

Enfrontarse así a un mes de xaneiro sen a necesidade desas promesas de novo ano da cultura anglosaxona, tén como mínimo o mérito que dá ser quen de recoñecerse na historia e de seguir a beber nas fontes dun pasado que se constrúe a sabendas de que non existe máis futuro que o instante do presente.

Escapo das historias que non creo

Facéndome ás rutinas no real

Convido a visitarme ao anodino

Tratando de sentir o natural

E sei mentir calando as soedades

Ladroas compañeiras no soñar

E sei sufrir quizais cando me esquezo

De como e canto te teño que amar

Así nacen as tardes que te busco

Na crenza de que aquí vaias chegar

Paciente sempre calmo no desexo

Gozando só, tan só, de imaxinar.

.

Reis

Noite de reis e non parece que o sono vaia estar impedido pola ansiedade da chegada dos regalos. Hai anos eran horas estas de deixar todo disposto coa comida (unhas galletas) e a bebida (tres copiñas de viño doce, preferiblemente viño do Porto, de habelo) e un caldeiro con auga para os camelos. Nunca vimos a necesidade de deixar tamén comida para os cuadrúpedos, e menos mal, non quero imaxinar o que tería sido levar herba ao piso!

O de agora é un aburrimento. Non hai reis. Por unha causa ou outra, a maioría dos regalos xa os damos e os recibimos o vinte e cinco. Non porque creamos en Papá Noel, que non, nin no Apalpador, que podiamos crer un pouco por ver se alguén nos apalpaba a barriguiña, que boa falta fai nestes tempos tan fríos. Pero os regalos chegan xa coma aquilo que se espera e non sorprende. E chega cada un! Escribía, por estas datas tempo atrás, sobre a existencia dos pongos. E non é iso. Lémbrome agora das veces que terei oído aos máis vellos da casa aquilo de  hai gustos que merecen paus, e eu non entendía a que viña esa expresión. Agora enténdoo, e non porque me teño volto un partidario da violencia.

PD. Crer xa dixen que non cría, pero por se acaso eu hoxe vou deixar un zapato na ventá (vello, claro, non vaia ser que chova).

Dáme alegría,

dáme o teu riso de compañía.

Co teu sorriso

sinto que teño canto preciso.

.