Aniversarios

O día non está ben. 

Veñen os recordos do tempo da revolución dos caraveis en  Portugal. A xente na rúa e  Zeca Afonso a convencernos de que o pobo é quen máis ordena. Nós, felices, pensamos que ata mesmo a boa sorte se contaxia, e estabamos tan preto de Portugal!

Os anos, eses que o curan todo, devolvéronnos ao noso lugar e fóronnos despertando do soño. Aos lusos e a nós, ilusos que  eramos todos.

O século vinte e un  non permite que a historia se esqueza  e deixa sen sentido á credulidade. Cando nos chegan noticias de que onte en Lisboa a xente volveu saír á rúa con caraveis pedindo unha vez máis democracia,  sabemos ben que non hai terra da fraternidade e, así, que non é o pobo, que os que ordenan seguen a ser os que por uns instantes nos adormeceron.

E o tempo? 

Frío e chuvioso. Coma se fose inverno.

O pasado rodéanos como única verdade.

Óllase nas marcas

construídas polo tempo.

Non,

nin necesariamente,

fieis ao sucedido.

Transmiten un recordo para nós

que se fai propio

e nos posúe

facéndonos del parte inseparable,

(e insuperable)

na propia percepción que nos asiste.

Que volva repetirse,

que sexa fin de ciclo

ou recomence

en vida doutras xentes

que o observan

e o viven sen sabelo inda moi ben,

de novo

como seu.

.

Libro

23 de abril

Clebramos o día do libro e dos dereitos de autor. Por primeira vez, de que eu saiba, xúntanse ao libro os dereitos do autor.

Nuns tempos de claro materialismo suponse que debe estar ben que estes dereitos, que á fin son cartos, aparezan na festa e nos acompañen a todos. Debemos lembrar que non se vive do aire, e que, se  se pode, débese vivir do conto, polo tanto faise preciso avisar de que hai que pagar. Ninguén dá nada por nada. O fontaneiro, o gandeiro ou mesmo o taxista, cando obtemos deles o froito do seu traballo, poñen a man para que nós poñamos os euros. E non protestamos polo prezo, se é que nos dan o que nós pedimos.

Detrás de cada libro hai horas  de dedicación e esforzo; de traballo que todos debemos valorar. Para que unhas cantas follas de papel estean impresas nas nosas mans ou nas pantallas dos nosos dispositivos foron necesarias unha chea de persoas que recibiron uns salarios que algúns dos lectores potenciais considerarían insuficientes se a eles llelos ofrecesen. Cóntanse os grandes literatos que se fixeron ricos  grazas ás marabillosas obras que nos deixaron para o noso deleite.  Cervantes, que antes andaba detrás desta data do día do libro, é un exemplo dunha vida nada envexable, a pesar de que el nos deixou o Quijote.

Aí, nas bibliotecas deste mundo,

gardamos mil tesouros que creamos,

historias do real que imaxinamos

e os soños que subiron do profundo.

Agardan por aquel a quen cativan

tomándoos como seus, para así crelos;

gozándoos, por pracer; aborrecelos,

talvez, tamén, a algúns revivan.

Os fondos do saber, os da cultura,

achéganse ata nós, de mil maneiras,

de peto as edicións, en tapa dura...

No gozo que dá ler non hai fronteiras

se traen para nós a fermosura

das vidas que sabemos ventureiras.

.

Paxariños

Contoumo un paxariño. 

Moitas veces, de pequeno, sorprendíanme sabendo cousas de min que cría que ninguén coñecía. Mesmo sentimentos que estaba convencido que non lle dixera a nadie, que non chegara a compartir, por vergoña ou por pudor, eran coñecidos polas persoas que me querían e que me dedicaban parte do seu tempo. Ante a alarma que eu manifestaba ao decatarme que eran sabedores deses meus segredos, obtiña un “contoumo un paxariño” como resposta invariable. Por veces, poucas, podía atoparme cun “díxomo un paxariño”. Pero, sempre, os paxaros andaban metidos polo medio. E en ocasións equivocábanse, de tal maneira, con erros tan gordos, que me parecía que non debía de tratarse do mesmo paxariño listo que sabía de min. Ou, de selo,  que non o entenderan ben, que tamén podía ser.

Esta semana santa, con vacacións e días de sol, teño tempo a escoitar paxaros, e a pensar na relación profunda que teñen con nós; e atópome facilmente divagando desde a súa aparición na Candeloria, que seica é cando casan, ata ese éxtase profundo que pillou a máis dun santo, tal como se os abducisen, para devolvelos anos despois a este val de lágrimas.

E por isto dos paxaros e a relixión e, sobre todo, polo do val de lágrimas, vénme á cabeza o bispo de Málaga. O actual.

Jesús Catalá é bispo desde hai unha chea de anos: primeiro de Alcalá de Henares e despois (aínda agora), de Málaga. Este relixioso fíxose máis famoso do que xa era porque nunhas declaracións recentes equiparou o matrimonio de persoas homosexuais á unión dunha recén nacida de tres días cun home de setenta anos. Ou coa xuntanza dun home cun can. Isto díxoo nunha visita pastoral a centros privados relixiosos da provincia, nunha charla para setecentos alumnos, dado que el, entre outras titulacións, é licenciado en Filosofía e Ciencias da Educación, con doutoramentos tamén en Dogma e Catequese. Desde a súa formación asevera igualmente que non deixaría nunca que unha parella do mesmo sexo tivese dereito á adopción, pois el xamais lles confiaría a educación  dun neno.

Paradoxicamente,  o director do centro de xesuítas onde se celebrou a charla afirmou que todas as declaracións foran moi prudentes e non se dixera nada difamatorio en ningún momento, e que el prefire quedarse co ambiente de convivencia que se creou nas instalacións do colexio.

De todas maneiras, nada hai de estraño, pois todo o que dixo xa o tiña manifestado de xeito parecido cando era bispo de Alcalá. E indo como ía para Málaga, nada mellor que facer carreira seguindo as opinións do seu cardeal, Fernando Sebastián, que afirmaba en xaneiro deste ano, sen recato algún,  que a homosexualidade é unha enfermidade.que se pode curar. Todo en Málaga.  Onde tamén lle dan  condecoracións policiais a unha estatua da Virxe María Santísima do Amor e onde un dos máis fervorosos procesionarios é Antonio Banderas. Todo é posible

Ao que ía, que acabo falando do que non quería, como se tivese a cabeza a paxaros. Seguro que esa relación tan profunda entre homes e animais non nace dos que levaba Noé na súa Arca, que é ben antiga. Probablemente, non o afimo, pero parécemo,  o bispo remóntase a esa pomba que fixo que unha virxe tivese un fillo ao que fixeron deus. E dóelle. Claro; non é galego, se o fose, sabería desde pequeno a de cousas que poden facer ou dicir os paxariños. Ata unha simple  pomba.

A desesperación,

por veces,

faise humana

e arrastra,

baixa,

esas voces que saen desde dentro,

arrincándoas da dolor.

Os puños apertados

no esforzo de traeren ata o chan

o firmamento

enteiro.

.

Medallas

Aló polo entroido deste ano tiven a fortuna de poder coñecer Málaga. Alí estiven tomando uns pajaretes, nunha Antigua Casa de Guardia repleta de clientes, ou comendo de pé en El Cortijo de Pepe, diante da barra, pero coa calor das súas grellas e o frescor dunhas apetecibles cervexas.

Lembro a Plaza de la Merced por aqueles  boqueróns, claro. E tamén recordo nela o monumento a Torrijos, que fai que un traia á memoria a súa historia e o seu tráxico final, ese que parece dispoñerse sempre para a xente de ben. Na praza está tamén a estatua de Picasso, que tén por alí un museo. Pero aquel lugar, o centro de todo aquel barrio, leva por nome Plaza de la Merced.

Onte, alí nesa mesma praza, eu non estaba, pero os que había puideron asistir, imaxino que emocionados, á pleitesía oficial que a policía  rendía a unha súa heroína. No nome do Ministro do Interior, o Director Xeral da Policía impúñalle a Medalla de Ouro ao Mérito Policial, que vén sendo a máis alta condecoración que dan,  á Virgen María Santísima del Amor de la Cofradía de Nuestro Padre  Jesús el Rico. A condecoración merécea por dedicación, desvelo, solidariedade e sacrificio; que xusto son os valores que se lle supoñen á policía.

Que, por outra banda, a policía sexa membro da confraría (Hermano Mayor numerario) desde o ano 1938 (casualmente, claro) non influíu para nada na concesión, e si que a virxe dea acubillo e garda baixo o seu manto a todos os policías. E tal como os policías prenden xente, tamén a soltan; por iso poden indultar presos, por  unha disposición de 1759 (onte, polo que se ve), segundo a cal permíteselles  deixar libre un preso o día de mércores santo.

Semana Santa, Plaza de la Merced, Virgen María Santísima del Amor, Ministerio doInterior... Como non nos vai caer a alma aos pés pensando en Torrijos e nos que o seguiron?

A maior abondamento, di a wikipedia que a  esa praza, en tempos, tamén se lle chamou Praza de Riego. En tempos.

¿Que vento sopra na conciencia

Facéndonos a vida levadeira,

Movendo os desexos con paciencia,

Cambiando de lugar e de maneira

Ideas que carecen de eficiencia.

Falacias na mentira verdadeira,

Aquela que imitaba a súa aparencia

Presente na distante vez primeira?

¿Que vento ha de limparnos o pasado

Por darnos a esperanza no soñado?

.

Ribeira

O paseo do día tocoulle á ribeira. É un paseo curto; pero, moi agradable. A visión do mar, da súa traquilidade, e o poder desfrutar de carreiros para o paso, máis que camiños, leva a que o pouco ruído proveña da monotonía do mar empeñado en retirarse da area unha e outra vez, mentres a auga volve anegar o aínda mollado, coma se non se dese decidido a facer unha elección única. Igual ca nós, que demoramos o paso conscientes de que non convén apurar as copas cando un quere saciarse de  tódolos sabores do viño.

A chegada ao peirao, a vista do novo pantalán (agora non queda un porto, por pequeno que sexa, que se poida librar dos pantaláns) e mesmo a pequena alameda que o mira, convidan a unha ralentización da marcha. Hai lanchas, poucas, que seguen co amarre tradicional, e que agora, coa marea baixa, descansan en posturas inverosímiles sobre a area enfangada próxima ao muro. Son de cores alegres, e parecen novas á primeira ollada, aínda que, con algo de atención, rematamos véndolles as pegadas  do mar nas súas madeiras. As primeiras que aparecen son dúas barquiñas xeitosas, moi próximas, que leván por nome TOMAS; e resulta raro, pois a maioría prefire os femininos. Para corroboralo vexo ao pouco, case ao lado dos outros, un bote con ANA CRISTINA en letras brancas soibre o fondo azul da táboa. Un pouco máis lonxe está  un enorme gaseiro de cinco depósitos de cor crema, que leva amarrado no estaleiro xa meses, creo. É grande, mais a distancia non me deixa coñecer o seu nome. 

Aquí, coma en calquera sito, unha simple ollada permite explicar o capitalismo: uns teñen enormes gaseiros;  moitos, coma min, non teñen barco; algúns, coma  Tomás, teñen dous, pero pequenos; e tamén outras persoas, coma Ana e Cristina, teñen un só para compartiren. O mundo está diante de nós. Só temos que velo cos ollos abertos.

A Ribeira

Paseei pola ribeira

na procura de descanso

a compaña dábaa López

indo ao trote ou paso canso.

El debe verse algo vello,

como me vexo eu a min,

e pasear ás carreiras

non o temos como fin.

A ribeira é a nosa praia

o lugar que nos convén

pola auga, pola area,

por todo canto contén.

Non collemos unha ameixa,

nin tampouco berberechos,

pero movemos as cunchas

e mirámoslles os bechos.

De vez en cando unha pedra

arrebolámoslla ao mar,

e de voar algún pau

será o can quen o ha buscar.

Facémolo como escusa

para que poida nadar,

se non hai razóns de peso

López non se quer mollar!

De pequeno, na ribeira

mariscador quixen ser:

andeina con miña nai

para os seus froitos obter.

Do pouco que eu recollía

a pesar de traballar

case se me parecía

que andaba a arar polo mar.

Con sachos máis ben pequenos

e con paxes ou caldeiros

carneiros, machos e ameixas

collíanse por milleiros.

Eran costas produtivas

coidadas polo cariño

de xentes que ata nas casas

vían ao mar de veciño.

Botábase man da praia,

para facer máis salario

axudaban uns e outros,

con traballo solidario.

Iso pasou hai ben tempo,

pero no mesmo lugar,

ese que a día de hoxe

visito por pasear.

Señoritos

O que dicimos, o que facemos, aquilo que constitúe unha nosa manifestación cara ao exterior remata por retratarnos. Por se nos esquecemos de mirarnos no espello, ou por se cando miramos o bafo que soen ter os cuartos de baño non deixa que a nosa imaxe se vexa con nitidez, as nosas obras dan conta do que somos.

Agora as cerdeiras están fermosas, cheas de frores brancas que tentan ocultar as mínimas follas verdes que lles rebentan nos seus gromos. As polas fanse espectaculares, son verdadeiros ramos de color que atraen a nosa vista  como  acabando por ser algo novo, diferente, descoñecido. Porén, ao pouco, un pensa que isto xa o viu, que quizais non deixa de ser o mesmo do ano pasado, e do anterior, e de moitos outros dos que tamén un é capaz  de ter constancia. 

Nas terras do lado, nas que aínda lembro os corvos comendo grans de millo, nacen as patacas plantadas a finais de marzo, pero, na terra que non se traballou, son máis altas as plantas das que quedaron sen apañar da colleita anterior, e que, inevitablemente, me levan ao recordo do fermosas que estaban cando floreceron, dándome todo un enorme campo verde escuro, con flores azuis inmóbiles na quietude dos días de aldea.

Do outro lado da casa, da parte que me ensina o mar, as terras xa non se traballan e alí destacan un par delas que os donos converteron en  oasis arbóreos, con plantacións de nogueiras nunha e castiñeiros na outra. Ao pé das nogueiras, nunha tenza rectangular, está adormiñado un can. Agarda que o dono remate de cortar a herba coa desbrozadora de man coa que fai un traballo que antes lle vin facer coa gadaña de pé ao seu pai; no mesmo lugar onde moito  antes saudei á súa avoa  levando o lote de herba á cabeza, recén cortada cun fouciño que semellaba ben afiado polo ao rente que a collía. E a tenza sempre limpa ao pé das nogueiras.  Agora, cando a desbrozadora para de facer ruído, a herba queda morta, inútil e triste agardando a súa descomposición natural, exemplar resumo dunha vida sen fin algún.

Casualmente, ou non, que nunca se sabe, andan a cumprirse os trinta anos da estrea de Los santos inocentes (da película), e a actualidade segue a ser a mesma. Os mesmos señoritos, as mesmas boinas e unha milana bonita que nos segue a facer sufrir.

Confunden cribo e peneira

cando tratan de moral

non queren furados finos

polo que poida pasar.

Confundir cribo con criba

tamén é xeito de escoller,

a criba non é nos seus:

ter familia é merecer.

Maior problema teremos

cando nos dan da peneira

de non querermos farelo

pódennos coller xenreira.

Que tempos idos aqueles

que nos queren devolver:

sen ter cribo nin peneira,

na criba nos imos ver.

.